วรรณกรรมลิลิตพระลอ
ลิลิตพระลอ เป็นลิลิตโศกนาฏกรรมความรัก ที่แต่งขึ้นอย่างประณีตงดงาม มีความไพเราะของถ้อยคำ และเต็มไปด้วยสุนทรียศาสตร์ พรรณนาเรื่องด้วยอารมณ์ที่หลากหลาย ใช้กวีโวหารอย่างยอดเยี่ยม ในการบรรยายเนื้อเรื่อง ที่มีฉากอย่างมากมาย หลากหลายอารมณ์ โดยมีแก่นเรื่องแบบรักโศก หรือโศกนาฏกรรม และแฝงแง่คิดถึงสัจธรรมของชีวิต ลิลิตพระลอนี้เคยถูกวิจารณ์อย่างเผ็ดร้อนจากนักวรรณคดีบางกลุ่ม เนื่องจากเชื่อว่าเป็นวรรณกรรมที่มอมเมาทางโลกีย์
ลิลิตพระลอที่ได้รับยกย่องจากวรรณคดีสโมสร เมื่อ พ.ศ. 2459 ให้เป็นยอดแห่งลิลิต
ผู้แต่งและปีที่แต่ง
ทั้งเรื่องผู้แต่งและปีที่แต่ง ไม่ปรากฏหลักการหรือข้อความระบุที่ชัดเจน แต่อาจอาศัยเนื้อเรื่องที่ระบุถึงสงครามระหว่างไทยและเชียงใหม่มาเป็นจุดอ้างอิง ซึ่งเดิมนั้นเชื่อว่าน่าจะแต่งขึ้นในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช (พ.ศ. 2199-2231) แต่ไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจน และเป็นที่ถกเถียงกันมาจวบจนปัจจุบัน นักวิจารณ์วรรณคดีส่วนใหญ่ลงความเห็นว่า ลิลิตพระลอแต่งขึ้นในสมัยอยุธยาแน่ แต่ยังมีบางท่านเสนอเวลาที่ใหม่กว่านั้น ว่าน่าจะแต่งขึ้นในสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ แต่ยังมีผู้คล้อยตามไม่มากนัก
นักวรรณคดีมักจะยกโคลงท้ายบทมาเป็นหลักฐานพิจารณาสมัยที่แต่ง ดังนี้
| 659.จบเสร็จมหาราชเจ้า | นิพนธ์ |
| ยอยศพระลอคน | หนึ่งแท้ |
| พี่เลี้ยงอาจเอาตน | ตายก่อน พระนา |
| ในโลกนี้สุดแล้ | เลิศล้ำคุงสวรรค์ฯ |
| 660.จบเสร็จเยาวราชเจ้า | บรรจง |
| กลอนกล่าวพระลอยง | ยิ่งผู้ |
| ใครฟังย่อมใหลหลง | ฤๅอิ่ม ฟังนา |
| ดิเรกแรกรักชู้ | เหิ่มแท้รักจริงฯ |
จากโคลงข้างบน มีผู้เสนอว่า "มหาราช" คือกษัตริย์ เป็นผู้แต่ง และ "เยาวราช" เป็นผู้เขียน (บันทึก) และสันนิษฐานว่า ผู้แต่งน่าจะเป็น สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 และผู้เขียน คือ สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 และคาดว่าน่าจะแต่งเมื่อ พ.ศ. 2034-2072
อย่างไรก็ตาม นักวรรณคดีบางท่าน เสนอว่า น่าจะอยู่ในสมัยพระชัยราชาธิราช (พ.ศ. 2077-2089)เนื่องจากเป็นสมัยที่มีสงครามระหว่างไทยกับเชียงใหม่ และเป็นสมัยแรกที่มีการใช้ปืน (ปืนไฟ) ในการรบ
ภาษาสำนวนในลิลิตพระลอ อ่านเข้าใจได้ง่ายกว่าวรรณกรรมเรื่องอื่นๆ ในสมัยอยุธยา แต่ก็ยังมีศัพท์ยาก และศัพท์โบราณอยู่บ้าง ด้วยเหตุนี้จึงเป็นเหตุให้นักวิจารณ์บางท่านเสนอว่า ลิลิตพระลอแต่งในสมัยรัตนโกสินทร์
คำประพันธ์
คำประพันธ์ในเรื่องลิลิตพระลอ เป็นลิลิตสุภาพ ประกอบด้วย ร่ายสุภาพ, ร่ายสอดสร้อย, โคลงสองสุภาพ, โคลงสามสุภาพ และ โคลงสี่สุภาพ สลับกันตามจังหวะ ลีลา และเนื้อหาของเรื่อง
เนื้อหา
ท้าวแมนสรวงเป็นกษัตริย์ของเมืองแมนสรวง พระองค์มีพระมเหสีทรง พระนามว่า “ นาฏบุญเหลือ ” ทั้งสองพระองค์มีพระโอรสมีพระนามว่า “ พระลอดิลกราช ” หรือเรียกกันสั้นๆว่า “ พระลอ ” มีกิตติศัพท์เป็นที่ร่ำลือกันว่าพระองค์นั้นทรงเป็นชายหนุ่มรูปงามไปทั่วสารทิศจนไปถึงเมืองสรอง ( อ่านว่า เมืองสอง ) ซึ่งเป็นเมืองที่ถูกปกครองโดยท้าวพิชัยวิษณุกร พระองค์มีพระนามว่า “ พรดาราวดี ” และพระองค์ทรงมีพระธิดาผู้เลอโฉมถึงสองพระองค์พระนามว่า “ พระเพื่อน ” และ “ พระแพง ”
Man is the king of the city's slumping Phys Phys. He had his wife had the name "actress merit the" two all his son's name, "The Los Dilok royal" or referred to in short as "the Hollywood" reputation is rumored that he sent. A handsome young man throughout the city over the secondary (read that in a second), which is being ruled by Vishnu Dame Pichai arm. His name was "Porn Star Wadi" and he had two daughters Elaoฉm to his name, "The Friend" and "God is."
พระเพื่อนและพระแพงได้ยินมาว่า พระลอเป็นชายหนุ่มรูปงาม ก็ให้ความสนใจยากจะได้ยล พี่เลี้ยงของพระเพื่อนและพระแพงคือนางรื่น และนางโรยสังเกตเห็นความปรารถนาของนายหญิงของตนก็เข้าใจในพระประสงค์ สองพี่เลี้ยงจึงอาสาจะจัดการให้นายของตนนั้นได้พบกับพระลอ โดยการส่งคนไปขับซอในนครแมนสรวง และในขณะที่ขับซอนั้นจะไห้นักดนตรีพร่ำพรรณนาถึงความงามของเจ้าหญิงทั้งสอง ในขณะเดียวกันนั้นพี่เลี้ยงทั้งสองก็ได้ไปหาปู่เจ้าสมิงพราย เพื่อที่จะให้ช่วยทำเสน่ห์ให้พระลอหลงใหลในเจ้าหญิงทั้งสอง
He and his friends heard that expensive. Allah is the handsome young man. It will be real hard to pay attention. His friend and mentor of the cost is her spirits. And sprinkled noted the desire of his mistress understood in the will. Two mentors have volunteered to handle his master, then met with the Los. By sending people to the city's Kabsa Phys. And while it proposes Kabsa musician rants portray the beauty of two princesses. At the same time they have to find a mentor Poochaosamingprai. In order to help the Los passionate charm to the two princesses.
เมื่อพระลอต้องมนต์ก็ทำใคร่อยากที่จะได้ยลพระเพื่อนและพระแพงเป็นยิ่งนัก พระองค์เกิดความคลั่งไคล้ไหลหลงจนไม่เป็นอันทำอะไรแม้แต่กระทั่งเสวยพระกระยาหาร พฤติกรรมที่เปลี่ยนไปของพระองค์ ได้ทำให้พระราชชนนีสงสัยว่าจะมีผีมาเข้ามาสิงสู่อยู่แต่ถึงแม้ว่าจะหาหมอผีคนไหนมาทำพิธีขับไล่ก็ไม่มีผลอันใด พระลอก็ยังคงมีพฤติการณ์อย่างเดิมอยู่
When the Los spell you want to make a real God and his friends are extremely expensive. He was not crazy about the way I shall do even eat bread. His behavior changed Has made his mother suspected to have come into ghost haunting but even a magician who come do not have anything to repel it. The Los still have the same circumstances.
เพื่อที่จะได้ยลเจ้าหญิงทั้งสอง พระลอจึงทูลลาพระราชชนนีออกประพาสป่า แต่จุดประสงค์ที่แท้จริงก็คือ เพื่อที่จะได้ไปยลเจ้าหญิงแห่งเมืองสรองนั่นเอง จากนั้นพระลอก็ออกเดินทางมุ่งหน้าสู่เมืองสรองพร้อมคนสนิทอีก 2 คน คือ นายแก้ว กับนายขวัญ พร้อมกับไพร่พลอีกจำนวนหนึ่ง ทั้งหมดต้องเดินผ่านป่าผ่าดงจนกระทั่งมาพบแม่น้ำสายหนึ่งมีชื่อว่า “ แม่น้ำกาหลง ”
In order to be a real princess either. The Los said goodbye to his mother off to tour the forest. But the real purpose is. In order to get to the real princess of vice city itself. Then the Los departed, heading to the city's deputy and two other people close to Mr. Glass and Mr. Kwan, along with a number of other hosts. All must walk through the forest through the jungle to find a river named "Ka Long River".
และที่แม่น้ำกาหลงนี้เอง ที่พระลอได้ตั้งอธิฐานเสี่ยงน้ำเพื่อตรวจดูดวงชะตาของพระองค์เอง ทันทีที่ได้สิ้นคำอธิษฐานนั้น แม่น้ำก็เปลี่ยนเป็นสีแดงเลือดในทันทีและไหลเวียนวนผิดปกติ เมื่อพระลอเห็นดังนั้นก็รู้ได้ว่าจะมีเรื่องร้ายรออยู่เบื้องหน้าของพระองค์ แต่ก็ไม่ได้ทำให้พระองค์เกิดความย่อท้อที่จะได้พบกับเจ้าหญิงที่พระทัยของพระองค์เรียกร้องแต่อย่างใด ถึงแม้ว่าพระองค์นั้นจะไม่เคยพบนางเลย แต่พระองค์คลั่งไคล้ไหลหลงในตัวนางทั้งสองเป็นยิ่งนัก
And the Ka Long river itself At the Los allusions to the risk pool to determine his own destiny. Immediately after the end of the prayer. The river was changed to red blood circulation immediately and the unusual. When the Los saw it, I knew there would be a tragedy that lies ahead of him. But it does not make him an indomitable will find the princess His claim it. Although he will never find her. But he lost in her manic flow both are great.
ส่วนเจ้าหญิงทั้งสองรอการเดินทางมาของเจ้าชายรูปงามไม่ได้ และเกรงว่ามนต์เสน่ห์ของปู่เจ้าสมิงพรายจะไม่เห็นผล จึงได้ขอร้องให้ปู่เจ้าสมิงพรายช่วยเหลืออีกครั้ง โดยให้ช่วยเนรมิตไก่งามขึ้นตัวหนึ่งให้มีเสียงขันที่ไพเราะ ทั้งสองพระองค์คิดว่าไก่ตัวนั้นจะต้องทำให้พระลอสนพระทัยและติดตามาจนถึงเมืองสรองอย่างแน่นอน
The two princesses awaiting the arrival of a handsome prince did not. Lest charm Poochaosamingprai will not see results. The request for assistance Poochaosamingprai again. By giving up a beautiful chicken helps to tighten the melodious voice. Both thought the chicken would have made the Los cares and persistence to the city's vice absolutely.
และแล้วเหตุการณ์ก็เป็นไปตามที่เจ้าหญิงสองคาดไว้ พระลอได้ตามไก่เนรมิตไปจนถึงพระราชอุทยาน และได้พบกับเจ้าหญิงทั้งสองซึ่งกำลังทรงสำราญอยู่ ในทันทีที่ทั้งสามได้พบกันก็เกิดความรักใคร่กันในบัดดล และก็เป็นเวลาเดียวกับที่นายแก้วกับนายขวัญ ได้ตกหลุมรักของนางรื่นและนางโรยผู้ซึ่งเปิดหัวใจต้อนรับชายหนุ่มทั้งสองโดยไม่รีรอเช่นกัน ปรากฏว่าพระลอและบ่าวคนสนิทของพระองค์ลักลอบเข้าไปอยู่ในพระตำหนักชั้นในซึ่งเป็นที่ประทับของเจ้าหญิงทั้งสอง
And the event is expected to double by the princess. The Los invent the chicken to the Royal Parks. And met with Princess Cruises, both of which are made available. As soon as the three met together in an amicable atmosphere. And it was the same time that Mr. Glass and Mr. Kwan. Falls in love with her happy and she sprinkled who open their hearts to welcome these young men without hesitation as well. It appears that the worshiper Allah and His close smuggled into the palace floor in a residence of two princesses.
อย่างไรก็ตาม ความลับนี้ได้ถูกเปิดเผยเข้าจนได้ เมื่อข่าวได้ไปถึงพระกรรณของพระราชาจึงได้เสด็จมาไต่สวนในทันที และเมื่อพระลอกราบทูลให้ทรงทราบเรื่อง พระองค์ก็ทรงกริ้วเป็นยิ่งนัก แต่ก็ทรงเข้าพระทัยในความรักของคนทั้งสาม และทรงจัดพิธีอภิเษกสมรสให้ทั้งสามพระองค์ทันที
However, this secret was revealed to him. When the news reached the ears of the king had come to investigate immediately. When the Los spoke to heard. He was extremely angry. But he understood the love of the trio. He held a wedding ceremony for The Three Graces immediately.
ด้วยการอ้างเอาพระราชโองการของพระราชโอรสของพระนางคือ ท้าวพระพิชัยวิษณุกร พระเจ้าย่าจึงสั่งให้ทหารล้อมพระลอและไพร่พลเอาไว้ ในขณะที่พระลอกับไพร่พลได้ต่อสู้เอาชีวิตรอด พระนางก็สั่งให้ทหารระดมยิงธนูเข้าใส่ ลูกธนูที่พุ่งเข้าหาพระองค์และไพร่พลประดุจดังห่าฝนก็ไม่ปานจึงทำให้ไม่อาจจะต้านทานไว้ได้อีกต่อไป
The claim that the king's son is her. Thao Lord Vishnu arm Pichai Drug Lord commanded troops surrounded the area and hosts them. While the Los armies had fought with his life. She also ordered soldiers to shoot an arrow into it. Arrows and armies approached him as if rain does not matter, so could not resist it any longer.
และเพื่อที่ปกป้องชีวิตของชายคนรักพระเพื่อนกับพระแพงจึงเข้าขวางโดยใช้ตัวเองเป็นโล่กำบังให้พระลอ ทั้งสามจึงต้องมาสิ้นพระชนม์ในอ้อมกอดของกันและกันท่ามกลางศพของบ่าวไพร่ ณ ที่ตรงนั้นเอง ทันใดนั้นทั้งสองเมืองก็ต้องตกอยู่ในความวิปโยคต่อการจากไปของทั้งสามพระองค์ผู้บูชาในรักแท้
And to protect the life of a man who loves the contact of the expensive and therefore intervenes using himself as a shield for the Los. All three have died in each other's arms amid the corpses of the people at the match itself. Suddenly, the two cities have fallen in the tragic loss of three worship Him in love.
บทร้อยกรองบางตอนจากลิลิตพระลอ
| 30.เสียงลือเสียงเล่าอ้าง | อันใด พี่เอย |
| เสียงย่อมยอยศใคร | ทั่วหล้า |
| สองเขือพี่หลับใหล | ลืมตื่น ฤๅพี่ |
| สองพี่คิดเองอ้า | อย่าได้ถามเผือฯ |
| .................. | .................. |
| 215..ใดใดในโลกล้วน | อนิจจัง |
| คงแต่บาปบุญยัง | เที่ยงแท้ |
| คือเงาติดตัวตรัง | ตรึงแน่น อยู่นา |
| ตามแต่บุญบาปแล้ | ก่อเกื้อรักษาฯ |
| .................. | .................. |
| 261.ลางลิงลิงลอดไม้ | ลางลิง |
| แลลูกลิงลงชิง | ลูกไม้ |
| ลิงลมไล่ลมติง | ลิงโลด หนีนา |
| แลลูกลิงลางไหล้ | ลอดเลี้ยวลางลิง ฯ |
| .................. | .................. |
| 290.ร้อยชู้ฤๅเท่าเนื้อ | เมียตน |
| เมียแล่พันฤๅดล | แม่ได้ |
| ทรงครรภ์คลอดเปนคน | ฤๅง่าย เลยนา |
| เลี้ยงยากนักท้าวไท้ | ธิราชผู้มีคุณ ฯ |
| .................. | .................. |
| 625.เสียงไห้ทุกราษฎร์ไห้ | ทุกเรือน |
| อกแผ่นดินดูเหมือน | จักขว้ำ |
| บเห็นตะวันเดือน | ดาวมืด มัวนา |
| แลแห่งใดเห็นน้ำ | ย่อมน้ำตาคน ฯ |
| .................. | .................. |
จัดทำโดย
น.ส.ขัญเรือน นุชเทียน เลขที่ 17
นายกฤตภาส กังวาฬ เลขที่ 18
นายนพดล ชูจิตร เลขที่ 20
นายยุทธนา คำแว่น เลขที่ 23
น.ส. ชุติมา วงค์สะเสาร์ เลขที่ 29
น.ส.ชุติมา คำเวิน เลขที่ 30
น.ส.นุชนาฎ แก้วทองมูล เลขที่ 31
น.ส.สุนิสา ทองเหลี่ยม เลขที่ 35
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ห้อง 3
